Jan Fabre (BE, º1958)

Ik spuw op mijn graf (hommage aan Boris Vian)
Installatie, 2007
Collectie Verbeke Foundation

Ik spuw op mijn graf (Hommage aan Boris Vian) is een installatie bestaande uit meer dan 320 granieten grafstenen en waarvan een dertigtal werden bewerkt door het graveren van namen van insecten. Op sommige grafstenen werden namen gegraveerd. In plaats van de kunstenaarsnamen werden de namen van insecten in het graniet gekerfd. De geboorte- en sterfdata die onder de insectennamen geschreven werden, maken het mogelijk de insecten te ‘associëren’ met de kunstenaars en wetenschappers op de namenlijst. Bij deze installatie componeerde de Belgische musicus Serge Verstockt, in samenwerking met Jan Fabre, specifieke muziek.

De betekenislagen van Ik spuw op mijn graf zijn meervoudig. Enerzijds vormt het werk een reflectie over de ‘vanitas’ van erkenning en eer, een thema dat voor Jan Fabre erg pertinent is op een moment dat hij internationaal als ster-kunstenaar wordt onthaald. Daarnaast verwijst de referentie naar personen via dierennamen naar de fascinatie van Jan Fabre voor de insectenwereld, zoals die in de 19de eeuw bestudeerd werd door de eponieme Franse entomoloog Jean-Henri Fabre (1823-1915).

In april-mei 2007 werd de installatie opgebouwd in de Verbeke Foundation te Kemzeke in het bijzijn van Jan Fabre die onder meer toezag op het manuele graveren van de namen in de granieten grafstenen. Vervolgens werden de blokken samen met Jan Fabre op een dergelijke manier geplaatst dat ze de enorme ijsschotsen op het werk Das Eismeer (1823- 1824) van de Duitse Romantische schilder Caspar David Friedrich (1774 – 1840) oproepen.

Sinds zijn eerste realisatie van Ik spuw op mijn graf in de Verbeke Foundation te Kemzeke, creëerde Jan Fabre nog drie andere installaties waarin het internationale sterdom van de kunstenaar met enig gevoel voor humor gerelativeerd wordt. In zijn installaties tijdens de Biënnale van Venetië (2007), tijdens de tentoonstelling L’Ange de la Métamorphose in het Louvre te Parijs (Frankrijk, 2008) en tijdens de tentoonstelling From the Feet to the Brain in het Kunsthaus Bregenz (Oostenrijk, 2009), keert de referentie naar kunstenaars via insectennamen die in granieten grafstenen gegraveerd zijn, steeds terug.