Henk Zoeteman (NL)

De ConvecToren

Het is de kunst om met eenvoudige middelen iets moois te maken. De ConvecToren is een voorbeeld en dit markante werk is te vinden naast de ateliers van De Verbeke Foundation. De ConvecToren is een visueel experiment om te laten zien hoe simpel we aan warm water kunnen komen. Het is uitgevoerd naar een idee van Henk Zoeteman van ‘RIZOOM adviezen voor duurzaamheid’ te Rotterdam. Geert Verbeke is enthousiast op dit idee ingesprongen en heeft tweedehands materiaal gevonden om het geheel te realiseren. Zoals 8 metalen frames die in een eerder leven dienden om kunstwerken te transporteren, glas en van de sloop 10 prachtige knalrode radiatoren.

Warme lucht omzetten in warm water

Er is in gebouwen met glazen gevels heel veel warmte. Dit komt door de zonopwarming; vooral ’s zomers hebben bijvoorbeeld glazen (nood)trappenhuizen hoge temperaturen. Het experiment met de ConvecToren gaat uitwijzen hoeveel warm water gemaakt kan worden met warme lucht en zonnestraling. Het in de stellage verwarmde water gaat naar de technische ruimte van de Verbeke Foundation om daar via een warmtewisselaar het douchewater op te warmen. De ConvecToren is een experiment en zal de komende jaren worden aangepast naarmate de ervaringen weer tot nieuwere ideeën leiden. Een belangrijk punt is dat de toren met name ’s zomers veel warm water zal geven, soms zelfs teveel! Het warme water kan in de grond worden opgeslagen om ook ’s winters hiervan te kunnen profiteren.

Hoe het werkt

De toren is 9 meter hoog en heeft een zuidkant van glas. Achter dit glas gaat door de zon opgewarmde lucht stijgen en strijkt bovenin langs convectoren. Het water in deze convectoren gaat opwarmen. Het aanvankelijke koele water in een tank boven op de toren wordt door het warme water uit de convectoren opgewarmd. Door natuurlijke stroming gaat het warme water omhoog en het koudere water omlaag. Nadat de lucht haar warmte aan de convectoren heeft afgestaan, zakt de koelere lucht in de centrale koker, om beneden weer in de ruimte achter het glas terecht te komen, om vervolgens weer door de zon opgewarmd te worden, enzovoorts. Dus zowel de lucht als het water in het systeem gaan circuleren. De aan de voorzijde van de koker geplaatste radiatoren geven het proces nog een extra impuls. Het water in deze radiatoren wordt direct door zonnestraling opgewarmd. Normaal geven convectoren en radiatoren hun warmte door convectie en straling af aan de lucht. Hier gaat het net andersom: het water in de convectoren en radiatoren wordt opgewarmd door warme lucht en zonnestraling.

Duurzaamheid en esthetica

Dit werk past binnen het duurzame denken, zeker omdat de toren vrijwel volledig uit hergebruikt materiaal bestaat. Het is interessant om met simpele methoden grote effecten te bereiken. Daarnaast is het interessant om te zien hoe met deze hergebruikte materialen een bijzondere esthetica bereikt kan worden.

Met dank aan:
Thermaflex te Waalwijk (NL), van Gent Numansdorp (NL), IGC Interglas construct te Meer (B)