Raphaël August Opstaele (BE, º1934 †2018)

Mass and Individual Moving (MAIM)

In memoriam
Raphael August Opstaele
º1934 – †2018

Dinsdag 20 februari overleed kunstenaar Raphael August Opstaele.
In de jaren 1960-1970 was hij oprichter en leidend figuur van Mass and Individual Moving, ons belangrijkste kunstenaarscollectief dat op monumentale wijze de massa en het individu in beweging bracht met de wereld als podium. Daarnaast stichtte hij de Academy of Mecano Art en Inventus.

Tot de verbeelding sprekende monumentale sculpturen met titels als Gloria, Phoenix, Helden van de Grote Paradox, Wereldwindorgel en Pioneer bewogen zich door steden of werden geplaatst op kunst-vreemde plaatsen in de openbare ruimte. Zo trok hij onder andere met Pioneer, een gigantische printer die werkte op zonne-energie, de Marokkaanse woestijn in en vertegenwoordigde hij België op de Binënnale van Venetië in 1972 met het Butterfly Project, waarbij 10.000 vlinders op het San Marco Plein werden losgelaten. Bio-art avant la lettre. Van oorsprong kwam hij uit de reclame, maar hij ruilde de verleiding in voor een kunstvorm met een utopische boodschap en een kritisch-humoristische inslag.

Raphael was vanaf het eerste uur betrokken bij de Verbeke Foundation en een aantal van zijn beelden hebben hier halt gehouden. Als stille getuigen die niets aan kracht hebben ingeboet zijn ze hier aanwezig. In het door hem ontworpen lettertype Mecano gaf hij vorm aan ons logo.

Zaterdag 17 maart om 15.00 uur wordt ter nagedachtenis aan Raphael een herdenking georganiseerd bij de Verbeke Foundation. U bent van harte uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn.

Raphael-Opstaele_05

Gloria (1985)
Een officieel verzoek van het openluchtmuseum Middelheim ligt aan de oorsprong van dit beeld. Als onderdeel van een tentoonstelling over het thema van de auto, nodigt het museum verschillende internationaal gerenommeerde kunstenaars uit om een ontwerp in te dienen. Opstaele ontwerpt Gloria, een bewoonbare eivormige cel die beweegt rond een denkbeeldige as. Gloria wordt door de jury tot winnaar uitgeroepen.

Raphael-Opstaele_02

Phoenix (1982-1984)
Een mechanische wet volgens welke “een massa in beweging de eigenaardigheid heeft een werk te produceren  dankzij de snelheid” ligt aan de oorsprong van dit project. Het resultaat: een twee-en-een-halve-ton wegende gelaagd houten sculptuur met een lengte van 6 bij 11 bij 4,5 meter. Het werk representeert de Benu vogel die al aanwezig was in het eerste Mass and Individual Moving manifest. Op de hamer is de Latijnse vertaling van de Mass and Individual Moving aangebracht: Massarum atque Individuorum Motus. De machine kan medaillons van grote omvang [330 x 330 mm] slaan in edele metalen zoals zilver, goud of koper. Alle geslagen medaillons dragen de naam Phoenix Works.

Raphael-Opstaele_01

Helden van de Grote Paradox (1987-1988)
Deze wezens zijn ontstaan binnen het kader van Opstaeles ‘Mecano-Art’ en tonen ook in de Verbeke Foundation hun paradoxale kracht. Ze zijn sterk, gevaarlijk en beweeglijk, maar tegelijk hoogmoedig, nemen geen bochten en lopen zich te pletter tegen muren of stappen naar hun ondergang op de bodem van de vijver die hier aan hun voeten ligt.

Raphael-Opstaele_04

Wereldwindorgel (1985) is een rondreizend klankmonument voor het produceren van openbare concerten met windenergie. 72 gigantische bamboestokken van elk 6 meter hoog worden door de wind bespeeld. De toeschouwer kan door dit aeologisch bos wandelen en tot rust komen. Het doel was om van de Noordpool tot de Zuidpool een hele route van wereldwindorgels te plaatsen.

raphael-august-opstaele_03

Pioneer (1980) is een enorme, verplaatsbare houten drukpers die poëtische slogans drukt en aangedreven wordt door zonne-energie. In 2017 was hij nog te zien in de tentoonstelling Animal Man Machine.

Raphael-Opstaele_06

Ruimtestation (1995)

Raphael-Opstaele_07

Anatomie van de verrukking (1996)